با هم بخوانیم نقد فیلم سه کام حبس به نویسندگی و کارگردانی سامان سالور

نقد فیلم سه کام حبس ، نویسنده و کارگردان: سامان سالور ، منتقد: پیمان بیگ زاده. “سه کام حبس” یک فیلم درام تلخ و سیاه است که زندگی روزمره طبقه ضعیف جامعه را به تصویر می‌کشد.

موضوع اصلی این فیلم اعتیاد است و به نمایش می‌گذارد که چگونه مشکلات اجتماعی مانند فقر و پنهان کاری تأثیر بسیاری بر زندگی افراد دارند. داستان “سه کام حبس” به نوعی مواجهه افراد با این مشکلات و کشمکش‌هایی که از جامعه نشأت می‌گیرد، می‌پردازد.

کارگردان در این فیلم سعی کرده است تا شخصیت زنی سخت‌کوش و پرانگیزه را که در تلاش برای پیشرفت زندگی است، نشان دهد. اما آنچه به بیننده منتقل می‌شود، این نیست. در حقیقت، زن با مشکلاتی روبرو می‌شود و علی‌رغم تلاش‌هایش، با انتخاب‌های نادرست و نابخردانه به شکست می‌انجامد. او در مسیر زندگیش موفقیتی نمی‌یابد و در برخی صحنه‌ها مشاهده می‌شود که برای نجات زندگی خود و فرزندش، به فروش مواد مخدر مشغول می‌شود یا به شوهرش در بیمارستان کمک می‌کند تا مواد مصرف کند.

پرده ی نخست

در پرده نخستِ فیلم‌نامۀ «سه‌کام حبس»، ما شاهد ترسیمِ سادۀ زندگیِ «مجتبی» (محسن تنابنده) و «نسیم» (پری‌ناز ایزدیار) هستیم. تنها کاشتِ دراماتیکی که در آن استفاده می‌شود، ماجرای خواباندنِ موتورِ «مجتبی» در خیابان توسط مأمورانِ راه‌نمایی و رانندگی است. حتی دیالوگ‌های شعارگونۀ «مجتبی» دربارۀ وضعیتِ اقتصادی و معیشتیِ مردم، این اعتقاد را در مخاطب تقویت می‌کند که او قهرمانِ داستان است. امّا پس از تصادفِ مشکوکِ «مجتبی» با پرایدی که تازه خریده، متوجه می‌شویم که «نسیم» باید موتورِ پیش‌برنده‌ی درام را به حرکتِ بیش‌تر بیندازد.

نقد فیلم سه کام حبس، منتقد: پیمان بیگزاده.
اگر آگاهیِ «نسیم» از اینکه «مجتبی» در کارِ خرید و فروشِ مواد مخدر بوده، را به‌عنوانِ نقطۀ عطفِ اوّلِ قصّه بپذیریم، انتظار داریم که او در پرده میانیِ فیلم‌نامه با کُنش‌ها و تصمیم‌هایش موقعیت‌ها و بحران‌هایی را در قصّه به وجود آورد و داستان را پیش ببرد؛ اما همان مشکلاتِ همیشگیِ قصّه‌پردازی در سینمای ایران در فیلم‌نامۀ «سه‌کام حبس» نیز حضور دارد؛ به‌جای آن‌که شخصیتِ اصلی با جست‌می‌خیزد و تصمیم‌های مهمی را اتخاذ کند، او در بیشتر بخش‌های دوم و سوم فیلم‌نامه به نوعی پرچمدارِ واکنش‌گرایی و هوشِ خودکفایی‌اش تبدیل می‌شود. این امر می‌تواند باعث کاستی در توانِ تاثیرگذاریِ قصّه و شخصیت‌ها شود.

ادامه ی نقد

به‌طورکلی، فیلم‌نامه به ترتیبِ بخش‌های اول و دوم، با نمایشِ مشکلاتِ زندگیِ روزمره و معضلاتِ اجتماعیِ «مجتبی» و «نسیم»، توانسته است تا نگاهی اجتماعی و انسان‌گرا به مسائلی همچون فقر، بیکاری، معتادی و خرابکاری را بیازماید. امّا با ورود به بخشِ سوم، تمرکز بر روی این مسائل کاهش می‌یابد و قصّه به شکلی عمومی‌تر و پوچ‌تر جلوه می‌کند. شخصیت‌های فرعی نیز به‌طورکلی به تکرارِ الگوهای قبلی می‌پردازند و تعاملاتی نوآورانه یا جدیدتری ارائه نمی‌دهند.
به طور خلاصه، فیلم‌نامه “سه‌کام حبس” با مطرح کردن معضلات اجتماعی و روزمره در قالب درام ، همچنان که به‌طور کلی جذاب و متفاوت است، اما در بخش‌های بعدی قصه کاستی‌هایی در توانِ تاثیرگذاری و نوآوری نشان می‌دهد.

ضعف ها

ضعف اصلی فیلم “سه کام حبس” در داستان‌پردازی سینمایی قرار دارد که باعث می‌شود کارگردان نتواند یک اثر دراماتیک جذاب و موفق را خلق کند. در این فیلم، به مشکلات اجتماعی، آگاهی، مهارت کارگردانی و منطق داستانی کافی توجه نشده است. به نظر می‌رسد که کارگردان نتوانسته است به معنای درست و مشخصی از ژانر اجتماعی برسد.

علاوه بر این، بازیگری در فیلم نیز به اندازه کافی قوی نیست. اگرچه بازیگران عملکرد قابل قبولی دارند، اما نمی‌توانند تحسین برانگیز باشند. محسن تنابنده در نیمه اول فیلم بازی خوبی ارائه می‌دهد، اما در نیمه دوم به همین اندازه موفق نیست. پریناز ایزدیار نیز بازی خوب و قابل قبولی دارد، اما عملکرد آن نیز تحسین‌برانگیز نیست.

بنابراین، “سه کام حبس” به عنوان یک فیلم سینمایی، در کلیت نتوانسته است به توفیق چندانی دست یابد. گرچه ممکن بود انتظار داشته باشیم با توجه به سوژه جالب و کمتر پرداخته شده، فیلم بتواند بیشتر توجه و سروصدای بیشتری به خود جلب کند، اما چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد و فیلم در سطح متوسطی باقی می‌ماند.
فیلم “سه کام حبس” به شدت شتابزده است و در تمرکز بر روایت داستان اصلی خود، به توسعه آن توجه کافی نمی‌کند. علاوه بر این، در توصیف کامل شخصیت‌ها نیز ضعف‌هایی وجود دارد. به عنوان مثال، متین ستوده در نقش “دکتر سماوات” باید یک سرپرستار قانون‌مدار و جدی را بازی کند، اما فیلمنامه نتوانسته است این جنبه‌ها را به طور کامل در شخصیت سماوات بازگو کند. این موضوع باعث می‌شود شخصیت سماوات ناقص و نامکمل به نظر برسد.

یکی از شخصیت‌هایی که در فیلم به درستی پردازش شده است، فریبا است. سمیرا حسن‌پور، بازیگری که همسر سامان سالور است، نقش یک دکتر را به خوبی بازی می‌کند و با آرامشی که در اجرایش دارد، توانسته است داستان خود را به تماشاگران منتقل کند. اما با این حال، در توصیف دقیق‌تر احساسات این شخصیت نیز، فیلم کمی کوتاهی کرده است و جزئیات بیشتری را نادیده گرفته است. به طور خلاصه، فیلم “سه کام حبس” با وجود شتاب زیاد، نتوانسته است به درستی داستان خود را توسعه دهد و در توصیف شخصیت‌ها نیز دچار ضعف شده است.

نقد فیلم سه کام حبس ، نویسنده و کارگردان: سامان سالور ، منتقد: پیمان بیگ زاده.